Tanıtım

CMK NEDİR ?

CMK, “Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu” sözcüklerinin baş harflerinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan kısaltılmış bir isim, bir simgedir.

“Demokratik Hukuk Devleti” niteliği taşıyan her ülkede, ceza yargılama sistemi, uygar dünyaca kabul görmüş bir takım ilke ve kurallara bağlanmıştır. CMK bu anlamda ceza yargılamasını düzenler ve “ kişi güvenliği ve özgürlüğü “ ile “ adil yargılanma” haklarının yaşama geçmesini sağlar. 

CMK İLE BAROLARIN İLİŞKİSİ NEDİR ?

CMK uygulaması insan hakları sorunudur. 

4467 sayılı yasa ile değişik 1136 sayılı Avukatlık Yasasının 76 ıncı maddesi, Barolara, “ ... hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak” görevini vermiştir.

Yine, 3842 sayılı yasa ile değişik 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası’ nın 138 inci maddesi ile barolar, CMK uygulaması kapsamında müdafilik görevinin düzenlenmesi ve koordinasyonu ile görevli ve yetkili kılınmışlardır.

CMK 138 İNCİ MADDESİ İLE VERİLEN GÖREV GAZİANTEP BAROSU’ NCA NASIL YÜRÜTÜLMEKTEDİR ?

Gaziantep Barosu, yasanın kendisine (Barolara) verdiği bu yetkiyi denetimli ve amaca uygun kullanmak üzere CMK Merkezi oluşturmuştur. Gece, gündüz ve resmi tatil ayrımı gözetilmeksizin 24 saat göreve hazır olan merkez, Karakollardan (Jandarma-Polis), Mahkemelerden ve Savcılıktan gelen istemleri karşılamakta, mesleki denetim ve uygulamaya yönelik somut verilerin toplanması için sanık ve suça ilişkin bilgiler ile görevlendirmeler anında tutanakla tespit edilmektedir.

CMK Merkezinde 300 avukat faal olarak çalışmakta, 50 avukat yedek olarak bulunmaktadır. Baromuz iç Yönetmeliği ile oluşturulan CMK Çalışma Grubumuz tarafından listede yer alan avukatlara, uygulamada birlik ve düzenin sağlanabilmesi , amaca uygun ve denetimli olarak görevin yapılabilmesi için periyodik olarak meslek içi eğitimde verilmektedir. Eğitimde, uygulamada karşılaşılan sorunlara çözümler getirilmekte, müdafiinin hukuki konumu ile TBB Yönetmeliği, Genelgeleri ve CMK hakkında teorik bilgi aktarılmakta, görevli avukatların bilgileri sürekli yenilenmektedir.

Gaziantep Barosu; CMK’’un verdiği yetkiyi, oluşturduğu düzenleme ile yasanın amacına uygun olarak kullanmakta, uygulamanın mesleki anlamda adil, denetimli ve aksamasız olmasına özen gösterirken, müdafi avukatların yasanın amacına ( insan hakları ihlallerini önleme, adil yargılanma ile savunma hakkının kullanılması, kamu yaranının sağlanması)   uygun çalışmalarına önem vermektedir.

KİMLER CMK HİZMETİNDEN YARARLANABİLİR ?

Yakalanan kişi veya sanık soruşturmanın her hal ve derecesinde bir veya birden fazla müdafiinin hukuki yardımdan yararlanabilir.

Yakalanan kişi ve sanık müdafi seçebilecek durumda olmadığını beyan ederse, istemi halinde, eğer yakalanan kişi veya sanık 18 yaşını bitirmemiş ise veya sağır veya dilsiz veya kendisinin savunamayacak kadar malül olursa, istemine bakılmaksızın, kendisine, baro tarafından bir müdafii tayin edilir.

CMK HİZMETİ İÇİN BAROLARA YA DA TAYİN EDİLEN MÜDAFİYE ÜCRET ÖDENECEK MİDİR ?

CMK uyarınca, yakalanan kişi ve sanığa tayin edilecek müdafii için, ilgili hiçbir bedel ödemeyecektir. 

Ancak “ ileride yargılama giderleri ile mahkum olan sanıklardan müdafie ödenen ücreti ödeyebilecek durumda olanlara Barolar Birliğinin rücu hakkı vardır.” 

CMK KAPSAMINDA YAKALANAN KİŞİ VEYA SANIĞIN HAKLARI NELERDİR ?

Yakalanan kişi veya sanık soruşturmanın her hal ve derecesinde bir veya birden fazla müdafiin yardımından yararlanabilir. Zabıta amir ve memurları tarafından yapılacak ifade alma işlemlerinde, ancak bir müdafii hazır bulunabilir. Cumhuriyet savcılığı işlemlerinde bu sayı üç müdafii geçemez. 

Kanuni temsilci varsa o da yakalanan veya sanığa bir müdafi seçebilir.

Polis ve jandarmada yapılan soruşturma da dahil olmak üzere, soruşturmanın her evresinde müdafiin yakalanan kişi veya sanıkla görüşme, ifade alma veya sorgu süresince yanında olma ve hukuki yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz.

Sorgunun değil soruşturmanın bölünmezliği ilkesi söz konusu olduğu için, müdafiin yakalanan kişi veya sanık yararına, zabıtada ( polis, jandarma) ve cumhuriyet savcılıklarındaki “ifade alma” sırasında sorulan sorulara müdahale etmek, bazı soruların sorulmasına engel olmak veya bazı soruların yanıtlanmasına karşı çıkmak gibi yetkileri vardır. 

Yakalanan kişi veya sanık öncelikle kendisine yöneltilen suçun ne olduğunu bilme hakkı vardır.

Yakalanan kişi veya sanığa görevlilerce “ müdafi tayin hakkının bulunduğu, müdafi tayin edebilecek durumda değilse baro tarafından tayin edilecek bir müdafi talep edebileceği ve onun hukuki yardımından yararlanabileceği” bildirilir.

Yakalanan kişi veya sanığa “ yakınlarından istediğine yakalandığını duyurabileceği” söylenir.

Yakalanan kişi veya sanığın ifade ve sorgusunda, yani zabıta ( polis, jandarma) veya cumhuriyet savcılıklarında ve yargıç sorgulamasında açıklamada bulunmama; SUSMA HAKKI vardır. Kişi bu aşamalarda eğer isterse konuşmayabilir.

Yakalanan kişi veya sanığın ifade alma ve sorgu aşamalarında “ şüpheden kurtulması için “ lehine olan hususlar ile somut delillerin toplanmasını isteme hakkı vardır. 

Yakalanan veya sanığın beyanının özgür ifadesine dayanmasını engelleyecek nitelikte, her türlü kötü davranma işkence, zorla ilaç verme, yorma, aldatma, bedensel cebir ve şiddete bulunma, bazı araçlar uygulama, yasalara aykırı çıkar vaat etme gibi müdahaleler yasaktır. Bu yöntemlerle elde edilen ifadeler rızaya dayansa bile delil olarak değerlendirilemez.

Yakalanan kişi veya sanığın müdafii ile her zaman ve konuşulanları başkalarının duymayacağı bir ortamda, vekaletname dahi aranmaksızın görüşme hakkı vardır.

Yakalanan kişi veya sanığın müdafii ile yazışmaları denetime tabi tutulamaz.

Duruşma sırasında sanığın eşinin müşavir sıfatıyla bulunmasına izin verilir, dilerse dinlenir